ឯកឧត្តម ហែម វណ្ណឌី និងឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិន ពិភាក្សាលើកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា

ឯកឧត្តម ហែម វណ្ណឌី រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ បានទទួលជួបឯកឧត្តម វ៉ាង វិនពីន ឯកអគ្គរដ្ឋទូតសាធារណៈរដ្ឋប្រជាមានិតចិនប្រចាំនៅកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី៤ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៤ និងបានពិភាក្សាអំពីការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី ក្នុងការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍។

ឯកឧត្តម ហែម វណ្ណឌី បានលើកឡើងថា៖ “កម្ពុជា និង មិត្តចិន មាន ទំនាក់ទំនង មិត្តភាព ដ៏រឹងមាំ និង យូរអង្វែង ហើយការអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យា គឺជាចន្ទល់សំខាន់នៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការត្បូងពេជ្ររវាងប្រទេសទាំងពីរ។”

ឯកឧត្តមបានបន្ថែមថា៖ “ការវិនិយោគដែលមានប្រភពទុនពីប្រទេសចិនក្នុងវិស័យកម្មន្តសាលឈរលំដាប់ទី១នៅកម្ពុជា ហើយវិស័យនេះនឹងបន្តនាំមុខសម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជានាពេលអនាគត។ ខណៈដែលកម្ពុជាកំពុងត្រៀមចាកចាញពីចំណាត់ថ្នាក់ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍តិចតួចនៅឆ្នាំ២០២៩ ការពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយមិត្តចិន ពិតជាមានសារៈសំខាន់ ជាពិសេសក្នុងការបង្កើនសមត្ថភាពផលិតវត្ថុធាតុដើមក្នុងស្រុក ដើម្បីបំពេញលក្ខខណ្ឌតម្រូវកាន់តែខ្ពស់របស់ទីផ្សារ។”

កិច្ចពិភាក្សាក៏បានផ្តោតលើតួនាទីនៃវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា និងនវានុវត្តន៍ ក្នុងការជំរុញកំណើនរបស់កម្ពុជា ដោយឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រីបានស្នើឱ្យភាគីទាំងពីរពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការលើវិស័យជាក់លាក់មួយចំនួន ដូចជាស្តង់ដារនីយកម្ម, មាត្រាសាស្ត្រ, សេវាមន្ទីរពិសោធន៍, និងសេវាទឹកស្អាត។

ឯកឧត្តម វ៉ាង វិនពីន បានវាយតម្លៃខ្ពស់ចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការកន្លងមក និងបានថ្លែងអំណរគុណដល់កម្ពុជាដែលបានគាំទ្រគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់រដ្ឋាភិបាលចិន ក្នុងក្របខណ្ឌនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ។ ឯកឧត្តមបានស្នើឱ្យគណៈប្រតិភូកម្ពុជាចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍ដែលរដ្ឋាភិបាលចិននឹងរៀបចំនាពេលខាងមុខ រួមទាំងកិច្ចប្រជុំច្រករបៀងនវានុវត្តន៍ មេគង្គ-ឡានឆាង និងសន្និសីទបញ្ញាសប្បនិម្មិត នៅក្នុងឆ្នាំ២០២៥ ផងដែរ។

គិតត្រឹមខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ កម្ពុជាមានរោងចក្រកំពុងដំណើរការចំនួន ២.៣២៦ ដែលក្នុងនោះ ១.២៧៣ រោងចក្រមានប្រភពវិនិយោគពីសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន ក្នុងទំហំទុនវិនិយោគចំនួន ៩,០៨៦ ប៊ីលានដុល្លារអាមេរិក ស្មើនឹងប្រមាណ ៤៥,៤៩% នៃទុនវិនិយោគសរុប។

ការវិភាគនិងការវាយតម្លៃជាខ្លឹមសារទូលំទូលាយ (ជាភាសាខ្មែរ)

១. សារៈសំខាន់យុទ្ធសាស្រ្តនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឧស្សាហកម្ម និងបច្ចេកវិទ្យារវាងកម្ពុជា-ចិន

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងចិនមិនត្រឹមតែជាម៉ាស៊ីនបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែវាក៏បង្ហាញពីទំនាក់ទំនងយូរអង្វែងរបស់ប្រទេសទាំងពីរផងដែរ។ កម្ពុជាដែលជាសមាជិកអាស៊ានមានទីតាំងភូមិសាស្ត្រមានសារៈសំខាន់ និងចិនបានសម្រួលឱ្យមានការអភិវឌ្ឍផ្នែកឧស្សាហកម្ម។ ទំនាក់ទំនងនេះបង្ហាញពីការប្តេជ្ញារបស់ចិនក្នុងការលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ចតំបន់ និងការផ្តល់ជំនួយដល់ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍដូចកម្ពុជាយ៉ាងមាំមួន។ ការសហការនេះនឹងពង្រឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ និងជួយដល់ការកែច្នៃឧស្សាហកម្មកម្ពុជា។

២. វិស័យពិសេសនិងទស្សនវិស័យនៃកិច្ចសហប្រតិបត្តិការឧស្សាហកម្មនិងបច្ចេកវិទ្យា

ការអភិវឌ្ឍវិស័យឧស្សាហកម្មនិងបច្ចេកវិទ្យាបើកលទ្ធភាពថ្មីសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ដោយជំរុញវិស័យដូចជាការផលិតក្នុងស្រុក។ ការវិនិយោគពីក្រុមហ៊ុនចិននាំមកនូវទុន និងបច្ចេកវិទ្យាទំនើបដែលអាចជួយកម្ពុជា បញ្ចេញផលិតផលដែលមានគុណភាព និងស្របតាមតម្រូវការស្តង់ដារអន្តរជាតិ។ នេះនឹងជួយអភិវឌ្ឍផ្នែកឧស្សាហកម្មកម្ពុជា និងបង្កើតមូលដ្ឋានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍនាពេលអនាគត។

៣. តួនាទីនៃបច្ចេកវិទ្យានៅក្នុងការលើកកម្ពស់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយចីរភាព

ឯកឧត្តមរដ្ឋមន្ត្រី ហែម វណ្ណឌី បានលើកឡើងពីវិស័យសំខាន់ៗនៅក្នុងការសហការដូចជាការផ្តល់ស្តង់ដារ ការវាស់វែង ការផ្តល់សេវាកម្មក្នុងវិស័យបរិស្ថាន និងធនធានទឹកស្អាត។ បទពិសោធន៍របស់ចិនផ្នែកថាមពលស្អាត និងផលិតកម្មឆ្លាតវៃអាចជួយកម្ពុជាក្នុងការបង្កើតហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងការប្រកបដោយការពារបរិស្ថាន។ ការសហការនៅក្នុងស្តង់ដារនិងការវាស់វែងអាចលើកកម្ពស់សមត្ថភាពបច្ចេកទេសកម្ពុជា និងធ្វើឱ្យផលិតផលកម្ពុជាមានគុណភាពត្រៀមចេញទៅទីផ្សារអន្តរជាតិ។

៤. ឥទ្ធិពលនៃទុនចិនលើរចនាសម្ព័ន្ធឧស្សាហកម្មកម្ពុជា

យោងតាមទិន្នន័យចុងក្រោយគឺគ្រឹះការពីចិនដែលបានវិនិយោគក្នុងកម្ពុជា គឺមានប្រមាណ ៤៥% នៃការវិនិយោគសរុប។ ការវិនិយោគទាំងនេះមិនត្រឹមតែជួយអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងផ្លាស់ប្តូររចនាសម្ព័ន្ធឧស្សាហកម្មរបស់កម្ពុជា។ ការវិនិយោគរបស់ចិនគ្របដណ្តប់លើវិស័យផ្សេងៗដូចជាអេឡិចត្រូនិក សំភារៈសំណង់ និងវិស័យកាត់ដេរ ដែលជួយកម្ពុជាក្នុងការបង្កើតឧស្សាហកម្មចម្រុះ។

៥. បញ្ហានិងឱកាសក្នុងការធ្វើឱ្យប្រទេសកម្ពុជាអភិវឌ្ឍហួសពីប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ

កម្ពុជាកំពុងត្រៀមខ្លួនលើការចេញពីតំណែងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍក្នុងឆ្នាំ ២០២៩។ ពេលនោះអាចនាំមកនូវការកាត់បន្ថយការគាំទ្រពីអន្តរជាតិ។ ការសហការរួមជាមួយប្រទេសដែលជាមិត្តភាពសំខាន់ដូចជា ចិន ដើម្បីកែលម្អសមត្ថភាពផលិតកម្មកម្ពុជាផ្នែកមួយនៃការបញ្ជាក់ពីការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចនៅពេលអនាគត។

៦. ទស្សនវិស័យនិងសេចក្តីណែនាំគោលនយោបាយសម្រាប់អនាគត

រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាអាចជំរុញកិច្ចសហការដោយយកដំណើរការពីកិច្ចពិភាក្សាសំខាន់ៗខាងក្រោម៖

• ពង្រឹងការគាំទ្រគោលនយោបាយ៖ បង្កើតគោលនយោបាយដើម្បីទាក់ទាញវិនិយោគចិនថែមទៀត ក្នុងវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទំនើប ថាមពលស្អាត និងការពារបរិស្ថាន។
• ជំរុញការផ្ទេរបច្ចេកទេស៖ ជំរុញការរៀនពីទំនេីបភាពក្នុងបច្ចេកទេសនិងគ្រប់គ្រងបច្ចេកទេស។
• ពង្រឹងការអប់រំ និងពលករក្នុងស្រុក:

សន្និដ្ឋាន

កិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងកម្ពុជា និងចិន នឹងជាកំពូលអនុស្សាវរីយ៍នៃមិត្តភាពអន្តរជាតិ និងជួយកំណត់រចនាសម្ព័ន្ធសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាអនាគត។ ជាមួយនឹងការផ្តល់ទុន បច្ចេកវិទ្យា និងសមត្ថភាពដ៏ឆ្លាតវៃពីចិន កម្ពុជា អាចបង្កើនសមត្ថភាពផលិតកម្ម និងអភិវឌ្ឍឧស្សាហកម្មបានកាន់តែឆាប់រហ័ស។ បន្ថែមពីលើនេះ ការសហការយ៉ាងល្អមួយនេះក៏ជាឱកាសឱ្យប្រទេសទាំងពីរបង្ហាញនូវតម្លៃសក្តានុពល និងភាពត្រៀមបើកទូលាយសម្រាប់ភាពចម្រុះបច្ចេកវិទ្យានិងគំនិតថ្មីៗ។

ពួកយើងសង្ឃឹមថាការសហប្រតិបត្តិការនេះនឹងនាំមកនូវនិន្នាការបានច្រើនដល់កម្ពុជាក្នុងការបង្កើនសេដ្ឋកិច្ចចម្រុះ និងធ្វើឱ្យប្រទេសមានសក្តានុពលសម្រាប់ការបន្តអភិវឌ្ឍយ៉ាងចម្រុះចម្រិតមួយតទៅទៀត។

汪文斌大使会见柬埔寨工业和科技创新部大臣赫姆·万迪

11月4日，柬埔寨工业、科学、技术与创新部部长赫姆·万迪阁下会见中国驻柬埔寨大使汪文斌阁下，双方围绕加强工业、科学、技术与创新领域的双边合作进行了讨论。

On November 4, His Excellency Hem Vanndy, Cambodia’s Minister of Industry, Science, Technology, and Innovation, met with His Excellency Wang Wenbin, Chinese Ambassador to Cambodia, to discuss strengthening bilateral cooperation in the fields of industry, science, technology, and innovation.

赫姆·万迪部长指出：“柬埔寨与中国之间的友谊深厚而持久，工业与技术的发展是两国合作的重要支柱。”

Minister Hem Vanndy remarked, “Cambodia and China share a long-standing and robust friendship, and the development of industry and technology is a key pillar of cooperation between our two nations.”

赫姆部长补充道：“中国资本在柬埔寨工业投资中居于首位，并将继续引领柬埔寨未来的经济增长。随着柬埔寨即将在2029年脱离最不发达国家地位，加强与中国的合作尤为重要，特别是增强国内原材料生产能力，以满足市场的更高需求。”

He further added, “Chinese investment ranks first in Cambodia’s industrial sector and will continue to drive future economic growth. As Cambodia prepares to transition from the least developed country status by 2029, it is crucial to strengthen cooperation with China, especially to boost local production capacities for raw materials to meet the higher demands of the market.”

讨论还着重于科学、技术与创新在推动柬埔寨经济增长中的作用。赫姆部长倡导双方加强在具体领域的合作，包括标准化、计量、实验室服务以及清洁水服务。

The discussions also emphasized the role of science, technology, and innovation in driving Cambodia’s economic growth. Minister Hem called for strengthened cooperation in specific areas such as standardization, metrology, laboratory services, and clean water services.

汪文斌大使高度评价过去的合作成果，并对柬埔寨支持中国政府的国际合作倡议表示感谢。汪大使邀请柬埔寨代表团参加中国即将举办的系列活动，包括即将在2025年举行的澜湄-创新走廊会议和人工智能创新大会。

Ambassador Wang Wenbin highly praised the achievements of past cooperation and expressed gratitude for Cambodia’s support of China’s international cooperation initiatives. He also extended an invitation for the Cambodian delegation to attend upcoming events hosted by China, including the 2025 Mekong-Lancang Innovation Corridor Summit and the Artificial Intelligence Conference.

截至2024年10月，柬埔寨有2,326家工厂正在运营，其中1,273家由中国投资，总投资额达90.86亿美元，占柬埔寨工业总投资的约45.49%。

As of October 2024, Cambodia has 2,326 factories in operation, of which 1,273 are funded by Chinese investment, with a total investment of USD 9.086 billion, accounting for approximately 45.49% of Cambodia’s total industrial investment.

更深入的分析与研判

1. 柬中工业与科技合作的战略意义

柬埔寨和中国的合作不仅仅是经济增长的引擎，更是两国长期战略关系的体现。柬埔寨作为东盟成员国之一，具有独特的地缘政治地位，中国在支持柬埔寨工业化方面也扮演了重要角色。这种合作关系表明，中国不仅在推动区域经济一体化，还在通过“一带一路”等倡议，为发展中国家提供更多技术和资本支持。柬中双方的紧密合作将进一步巩固中国在东南亚的影响力，同时也帮助柬埔寨提升其在东盟内部的竞争地位。

2. 工业与技术合作的具体领域及前景

工业和技术的发展为柬埔寨经济带来了一系列新的可能性，尤其是在制造业、技术创新、基础设施等领域。柬埔寨希望通过加强制造业和科技创新来提升国内生产能力，以满足日益严格的国际市场要求。与此同时，中国企业在这些领域的投资不仅带来了资本，也带来了先进的生产技术和管理经验。这将有效推动柬埔寨的产业升级，为未来的工业现代化奠定基础。

3. 科技创新在推动可持续发展的作用

赫姆部长在会晤中强调了标准化、计量和清洁水服务等具体领域的合作，这些领域关系到公共健康、环境保护和产业链的稳定性。中国在清洁能源、智能制造等方面拥有丰富的经验，这些技术可以应用于柬埔寨的基础设施建设，推动环保和可持续发展。同时，标准化和计量领域的合作将提升柬埔寨的技术水平，使其产品在国际市场更具竞争力。

4. 中国资本在柬埔寨工业结构中的影响

根据最新数据，截至2024年10月，中国在柬埔寨投资的工厂占比超过45%。这种大规模投资不仅仅推动了柬埔寨的经济增长，还逐步改变了柬埔寨的产业结构。中国的投资涵盖了电子、纺织、建材等多个领域，有助于柬埔寨建立多样化的工业基础，并减少对单一产业的依赖。这种多样化的产业布局将提升柬埔寨经济的抗风险能力，也将为未来的持续增长提供动力。

5. 脱离最不发达国家地位的挑战与机遇

柬埔寨即将在2029年脱离最不发达国家的地位，这标志着其经济实力和发展水平的提升。然而，这一过渡也带来了挑战，因为它意味着柬埔寨可能逐渐失去一些国际援助和优惠政策。因此，加强与中国等主要投资国的合作，提升本土生产能力，特别是原材料的生产能力，对于柬埔寨实现经济可持续发展至关重要。中国的支持在这一过程中将起到关键作用，有助于柬埔寨顺利应对新的市场要求。

6. 对未来的展望与政策建议

为了进一步巩固与中国的合作关系，柬埔寨政府可以从以下几个方面推进：

• 强化政策支持：制定更具吸引力的政策，吸引更多的中国投资，尤其是在高科技、可再生能源、环保技术等领域，进一步提升本土产业的现代化水平。
• 推动技术转移：加强对中国技术和管理经验的学习，尤其是在工业标准化和清洁能源领域，通过技术转移加快工业转型。
• 扩大合作平台：通过参与中国主办的创新大会和其他国际合作项目，展示柬埔寨的投资潜力，吸引更多的国际关注，促进对外合作。
• 发展本土人才：加强教育和培训体系，培养本地科技和工程人才，减少对外来人才的依赖，确保工业和科技项目的可持续性。

结论

柬埔寨与中国在工业和科技领域的合作将成为两国关系的重要支柱，也将为柬埔寨的经济和社会发展注入新的活力。未来，随着双方在更多领域的深化合作，柬埔寨将有望成为东南亚地区重要的工业和科技中心。这一合作不仅能帮助柬埔寨提升其在区域和国际市场中的地位，还将为东南亚区域一体化发展提供新的动力。

Comprehensive Analysis and Evaluation (English Version)

1. Strategic Significance of Cambodia-China Industrial and Technological Cooperation

The cooperation between Cambodia and China is not only a driving force for economic growth but also reflects the long-term strategic relationship between the two nations. As a member of ASEAN, Cambodia holds a unique geopolitical position, and China has played a pivotal role in supporting Cambodia’s industrialization. This relationship highlights China’s commitment to fostering regional economic integration and providing developmental support to emerging economies. The close collaboration between Cambodia and China will further consolidate China’s influence in Southeast Asia and help Cambodia improve its competitive standing within ASEAN.

2. Specific Fields and Prospects of Industrial and Technological Cooperation

The development of industry and technology opens up new possibilities for Cambodia’s economy, particularly in sectors like manufacturing, innovation, and infrastructure. Cambodia aims to enhance domestic production capabilities to meet increasingly stringent international market demands. Meanwhile, investments from Chinese enterprises in these areas not only bring capital but also introduce advanced production techniques and management expertise. This will effectively drive Cambodia’s industrial upgrades and lay the foundation for future modernization.

3. The Role of Technological Innovation in Promoting Sustainable Development

Minister Hem highlighted cooperation in specific areas such as standardization, metrology, laboratory services, and clean water resources, which are critical to public health, environmental protection, and supply chain stability. China’s extensive experience in clean energy and intelligent manufacturing can be applied to Cambodia’s infrastructure, promoting environmental protection and sustainable growth. Additionally, collaboration in standardization and metrology will enhance Cambodia’s technical capabilities, making its products more competitive in international markets.

4. Impact of Chinese Capital on Cambodia’s Industrial Structure

According to the latest data, as of October 2024, Chinese-invested factories account for over 45% of total industrial investments in Cambodia. This extensive investment not only spurs economic growth but gradually transforms Cambodia’s industrial structure. Chinese investments cover multiple fields, including electronics, textiles, and building materials, helping Cambodia establish a diversified industrial base and reducing its dependence on a single industry. This diversified industrial layout will strengthen Cambodia’s resilience to economic risks and provide momentum for sustained growth in the future.

5. Challenges and Opportunities in Moving Beyond the Least Developed Country Status

Cambodia is set to graduate from the Least Developed Country status by 2029, marking an improvement in economic strength and development level. However, this transition also brings challenges, as it may lead to a gradual reduction in international aid and preferential policies. Strengthening cooperation with key investor countries like China to enhance domestic production capabilities, especially in raw materials, is crucial for Cambodia’s sustainable economic development. China’s support will be instrumental in helping Cambodia meet the new market requirements smoothly.

6. Future Outlook and Policy Recommendations

To further solidify its partnership with China, the Cambodian government can advance cooperation through the following initiatives:

• Strengthen Policy Support: Develop policies that attract more Chinese investment, particularly in high-tech, renewable energy, and environmental protection fields, to further modernize local industries.
• Promote Technology Transfer: Enhance learning from Chinese expertise in technology and management, especially in industrial standardization and clean energy, accelerating industrial transformation through technology transfer.
• Expand Cooperation Platforms: Participate in Chinese-hosted innovation conferences and other international cooperation projects to showcase Cambodia’s investment potential, attract global interest, and foster external cooperation.
• Develop Local Talent: Strengthen education and training systems to cultivate local scientific and engineering talent, reducing reliance on foreign expertise and ensuring the sustainability of industrial and technology projects.

Conclusion

The Cambodia-China partnership in industry and technology will serve as a vital pillar of bilateral relations, injecting new momentum into Cambodia’s economic and social development. With further collaboration across more sectors, Cambodia is poised to become a significant industrial and technological center in Southeast Asia. This cooperation not only helps Cambodia enhance its position in regional and global markets but also contributes new energy to the region’s integrated development.